Twój pies jest zestresowany? Dowiedz się, jak temu zaradzić!

Rozpoznanie stresu u zwierzęcia

Istnieje wiele objawów świadczących o tym, że zwierzę jest zestresowane. Lekarze weterynarii, zoopsycholodzy i behawioryści zgodnie wymieniają wśród nich: ślinotok, wysuwanie prącia, agresję, linienie, czy intensywne ziajanie. Do najważniejszych symptomów możemy zaliczyć również:
•    brak koncentracji,
•    agresję,
•    ganianie za ogonem,
•    nerwowe reakcje na codzienne czynności – np. nakładanie jedzenia,
•    obsesje dotyczące konkretnych czynności lub przedmiotów,
•    utratę apetytu,
•    nadpobudliwość,
•    wycie, szczekanie i piszczenie,
•    intensywne drapanie się – często do krwi,
•    niezdrowo wyglądającą sierść,
•    lizanie i gryzienie siebie lub przedmiotów,
•    drgawki,
•    częstomocz,
•    zachowania zastępcze – np. kładzenie się zamiast aportowania,
•    problemy skórne i alergię,
•    otrzepywanie się,
•    zmianę koloru oczu,
•    biegunkę,
•    dyszenie,
•    przesadzone reakcje.

Sygnały uspokajające – psi system komunikacji i zapobiegania konfliktom

Sygnały uspokajające (ang. Calming Signals) to zbiór zachowań, działań oraz znaków, które służą psom do sygnalizowania sytuacji stresowych. Sygnały określane są jako uspokajające, niemniej jednak wśród nich znajdziemy również sygnały stresu, grożące, a nawet zapraszające do zabawy. Cały zbiór zachowań składa się na psią mowę ciała.

Jeżeli zauważymy, że pies wysyła nam sygnały uspokajające, oznacza to, że się nas boi i źle się czuje w naszym towarzystwie. Należy wówczas wycofać się i zerwać kontakt z psem. W skrajnych sytuacjach zignorowanie sygnałów uspokajających może skutkować pogryzieniem.

Unikanie kontaktu wzrokowego

Jest to jeden z najczęstszych sygnałów uspokajających. Może objawiać się odwracaniem głowy i intensywnym mruganiem, szczególnie gdy pies jest na krótkiej smyczy. Często możemy obserwować takie zachowanie podczas konfrontacji dwóch nieznanych sobie psów. Zwykle odwracają one głowy, by nie patrzeć na siebie i tym samym nie rzucać wyzwania.

Do unikania kontaktu wzrokowego zaliczamy także przymykanie oczu aż do ich całkowitego zamknięcia. Ma to na celu złagodzenie spojrzenia przez psa, który informuje człowieka o odczuwaniu dużego dyskomfortu. Psy zwykle mrużą oczy przy próbie przypinania smyczy, nachylaniu się nad nimi lub przy łapaniu ich za kark.

Intensywne oblizywanie nosa, ziewanie i powolne podchodzenie

Oblizywanie nosa i ziewanie są to dwie najpopularniejsze czynności autouspokajające, które psy wykonują w sytuacjach stresowych. Powolne podchodzenie, a nawet zastygnięcie najczęściej wynikają z krzyczenia na psa lub wyczucia przez niego zdenerwowania u człowieka. W nerwowych sytuacjach psy podchodzą do człowieka wolniej, by w pewnej odległości zatrzymać się i poczekać na uspokojenie człowieka.

Machanie ogonem krótkimi ruchami

Psy machają ogonem w ten specyficzny sposób, gdy podchodzą do człowieka, którego się obawiają. Zwykle towarzyszy temu powolne podchodzenie ze spuszczoną głową.  Jest to jedno z pierwszych stadiów komunikacji psa informującej o stresie wynikającym z obcowania z daną osobą.

Kładzenie się na plecy

Odsłanianie brzucha to jeden z najsilniejszych sygnałów, które sygnalizują pełne poddanie psa. W skrajnych sytuacjach stresowych dochodzi również do oddawania moczu. Odsłanianie brzucha w poddańczym geście jest stosowane przede wszystkim przez psy pełne lęków, które nie umieją wykorzystywać bardziej subtelnych sygnałów. Jest to ostateczny sygnał uspokajający.

Co może wywołać stres u zwierzęcia?

Istnieje kilka uniwersalnych czynników, które powodują jednorazowe lub przewlekłe poczucie stresu u psa. Zaliczamy do nich:
•    długą nieobecność właścicieli,
•    przemęczenie,
•    zbyt duże natężenie hałasu w otoczeniu,
•    ból fizyczny,
•    głodówkę,
•    napiętą atmosferę panującą w domu,
•    zbyt długie izolowanie psa,
•    przeprowadzkę,
•    pojawienie się w domu dziecka,
•    wizytę u weterynarza.

Jak radzić sobie ze stresem u psa?

Każdy pies cechuje się inną podatnością na czynniki stresujące, które zależą m.in.: od jego charakteru, rasy, czy obecnej sytuacji. By skutecznie pomóc zwierzęciu zwalczyć stres, podstawową czynnością powinno być rozpoznanie przyczyny stresu oraz wykluczenie czynników chorobowych.

Ważna jest również profilaktyka. Aby zwierzę było zdrowe fizycznie i psychicznie, należy dbać o jego dobrą kondycję. Trzeba zapewnić mu zbilansowaną dietę, dostosowaną do rasy, wieku i rozmiarów psa. Ważna jest także codzienna aktywizacja społeczna i fizyczna zwierzaka.

Poziom kortyzolu – hormonu stresu – może być zbijany poprzez spokojny spacer, sen lub podczas gryzienia zabawek i naturalnych gryzaków. Te ostatnie mają tę zaletę, że nie tylko działają na czworonoga uspokajająco, ale także dostarczają mu niezbędnych witamin. Jeżeli pies, mimo zastosowania tego typu zabiegów, nadal jest pełen lęku, warto pomyśleć o preparatach antystresowych i relaksujących na bazie ziół, które pozwalają wyciszyć się zwierzęciu.

Od właścicieli psów zależy nieustanne redukowanie stresu u czworonogów poprzez dostarczanie psom poczucia bezpieczeństwa i odciążenia ich ze zbytniego obciążenia fizycznego. Warto codziennie znaleźć czas na zabawę i czułości, które pozwolą psom poczuć się kochanymi.

Jeżeli sami nie jesteśmy w stanie rozwiązać problemu przewlekłego stresu u pupila, warto skorzystać z pomocy behawiorystów lub zoopsychologów. Przed rozpoczęciem terapii należy zwrócić się do weterynarza, który oceni, czy występujące u psa objawy nie są wynikiem choroby. 

Specjaliści pod wpływem wnikliwej obserwacji i wywiadu ustalą przyczynę problemów oraz zaproponują rozwiązania mające na celu ich całkowite wyeliminowanie. Niekiedy – przy bardziej skomplikowanych przypadkach – terapia może trwać bardzo długo, jednak jej efekty przyniosą w pełni satysfakcjonujące rezultaty.