Szkolenie psa należy rozpocząć tak szybko, jak to możliwe – najlepiej od razu po wprowadzeniu go do nowego domu. Pamiętajmy, że każdy czworonóg jest inny, przez co wymaga odmiennego podejścia. Domowa tresura to jeden z ważniejszych elementów wychowywania zwierząt, a odpowiednio prowadzona umożliwia rozwiązanie większości problemów trapiących pupila. Co więcej, domowe szkolenia to również doskonała okazja do pogłębienia relacji między psem a właścicielem. Poniżej prezentujemy kilka aspektów, o których warto pamiętać, rozpoczynając tresowanie psa.
Dlaczego chcesz trenować psa?
Określenie oczekiwań względem tresury pozwoli opracować lepszy model treningowy.
Chcesz, by Twój pies był bardziej posłuszny? Dążysz do wyeliminowania agresywnych zachowań? Być może pupil ma problem z potrzebami fizjologicznymi? Albo Twoim celem jest nauczenie go określonych rzeczy: na przykład aportowania, niewskakiwania na łóżko lub podawania łapy? Domowa tresura powinna uwzględniać każdy czynnik oraz sytuację, w której znajduje się pies. Tylko wtedy okaże się skuteczna.
Kiedy zacząć tresować psa?
Wedle wielu hodowców i ekspertów tresura psa powinna zacząć się w okresie od szóstego do maksymalnie dwunastego miesiąca życia zwierzęcia. Często spotykamy się z opinią, że im wcześniej zaczniemy tresować psa, tym lepiej. Niektórzy hodowcy zaczynają tresurę już od trzeciego miesiąca życia szczeniaka.
Tresurę zaczynamy od zaznaczenia swojej pozycji
Pies nie może być traktowany na równi z człowiekiem. Generuje to poważne problemy z późniejszym zrozumieniem swojego miejsca w „stadzie” przez psa. Od samego początku powinieneś pokazywać psu, kto rządzi w Twoim domu – pies musi znać swoje miejsce.
Jeżeli zaakceptuje Cię jako „przywódcę”, wówczas o wiele łatwiej będzie Ci nad nim zapanować oraz go tresować. Zdrowa dominacja nad zwierzęciem powinna przejawiać się głównie w zachowaniach asertywnych względem kaprysów zwierzęcia. (Przez tego typu dominację nie należy absolutnie rozumieć znęcania się nad psem!)
Konsekwentna tresura to klucz do sukcesu
Konsekwencja to podstawa każdego treningu – zarówno psiego, jak i ludzkiego.
Musisz wypracować odpowiedni model działań, a także system nagród. Jeżeli nie będziesz się go trzymał i podczas różnych jednostek treningowych pozwalał psu na różne, nieplanowe zachowania, nie będziesz w stanie konsekwentnie uczyć go prawidłowych reakcji. Wywołasz jedynie zdezorientowanie i zagubienie. Dlatego też domowa tresura powinna opierać się na żelaznych regułach.
Czy umiesz tresować?
Trening zwierzęcia jest wymagający zarówno dla niego, jak i jego trenera. Pamiętaj, że tresura to ciężka praca, przy której konieczne jest metodyczne działanie. Podczas jednostek treningowych nie możesz okazywać negatywnych emocji i złego nastawienia. Pies z łatwością je wyczuje, co utrudni mu wykonywanie Twoich poleceń. Trenując psa powinieneś zachowywać spokój i reagować pozytywnie, kiedy czworonóg zachowa się właściwie. Jeśli masz gorszy dzień lub nie czujesz się na siłach, po prostu zrezygnuj z przeprowadzenia lekcji. Oszczędzisz tym samym niekorzystnych przeżyć sobie oraz zwierzęciu.
Poznaj cztery skuteczne metody tresury psa
Wśród wykorzystywanych metod treningowych wymienia się najczęściej metodę mechaniczną, wyróżnieniową, naśladownictwa i kontrastową. Poniżej przedstawiamy krótki opis każdej z nich.
Metoda mechaniczna
Polega na wyrabianiu nawyków przez bezpośrednie przymuszanie zwierzęcia do wykonania danej czynności. Przykładem może być problem z wykonywaniem komendy „siad” lub „leżeć”. Jeżeli pies nie wykonuje komendy, wówczas – wedle metody mechanicznej – nieznacznie przymuszamy go do wykonania danej figury. Po kilku sesjach treningowych zwierzę powinno „załapać”. Metoda mechaniczna należy stosować z odpowiednią rozwagą. Odpowiednie zachowanie najlepiej wymuszać stosunkowo delikatnie i nie uciekać się do przemocy – inaczej zwierzak zacznie kojarzyć tresurę negatywnie.
Metoda wyróżnieniowa
Ta metoda opiera się na systemie nagród. Po prawidłowym wykonaniu komendy pies otrzymuje nagrodę – zwykle w postaci smakołyka lub gryzaka naturalnego. W przypadku pomniejszych sukcesów psa warto nagrodzić pochwałą oraz głaskaniem. Pies, zachęcony pozytywnym bodźcem, chętniej nauczy się wykonywać komendy.
Metoda naśladownictwa
Ten rodzaj metody treningowej opiera się na naśladowaniu zachowań trenera.
Metoda naśladownictwa doskonale sprawdza się przy tresowaniu grupy psów, ponieważ psy lepiej wyszkolone dają dobry przykład innym psom, przez co zajęcia grupowe mogą sprzyjać szybszej nauce. Stosując metodę naśladownictwa, trener powinien pokazywać psom dane komendy na własnym przykładzie. Metoda ta stosowana jest jednak zwykle przez bardziej doświadczonych treserów.
Metoda kontrastowa
To wariacja metody wyróżnieniowej i mechanicznej. Polega na uczeniu psa poprzez nieznaczne fizyczne przymuszanie z jego nagradzaniem, kiedy zachowa się odpowiednio.
Ta metoda przez wielu uważana jest za najskuteczniejszą i najszybszą.
Tresowanie systemem nagród zamiast kar
Modele treningowe już dawno odeszły od stosowania kar. O wiele skuteczniejsze i przyjaźniejsze są jednostki treningowe, w których za dobre zachowania pies zostaje nagradzany. Może być to przysmak, zabawka, lub kontakt z człowiekiem. Kary wywołują w zwierzęciu wiele negatywnych emocji, budzą agresję oraz strach. Zastraszony i znerwicowany pies nie będzie w stanie efektywnie się uczyć i nie zapanuje nad swoimi odruchami.
Jeśli pies zachowuje się niepoprawnie, nie należy stosować przemocy emocjonalnej ani tym bardziej fizycznej. Być może za ich pomocą nauczymy psa wymaganych zachowań, sprawimy jednak także, że będzie żyć w strachu, co może odbić się negatywnie na jego zdrowiu, a nawet doprowadzi do pojawienia się agresji. Lepiej wypracować odpowiedni sygnał – na przykład hasło „nie”, które regularnie powtarzane stanowczym głosem uświadomi zwierzęciu jego niepoprawne zachowanie.
System nagród powinien opierać się na zdrowych dla psa nagrodach – np. naturalnych gryzakach dla psów, które nie tylko świetnie smakują, ale również odżywiają, ubogacają florę bakteryjną w jamie ustnej, a także poprawiają perystaltykę jelit. Warto dawać psu mniejsze nagrody za drobne postępy (na przykład głaskać go, chwalić, czy dać niewielkiego „smaczka”), a jeśli trening przebiegnie dobrze, później dać zwierzakowi większą nagrodę – jak gryzak naturalny. Dzięki temu nasz pupil zacznie kojarzyć tresurę pozytywnie i będzie chętniej brał w niej udział.
W przypadku niektórych psów domowa tresura może okazać się niewystarczająca.
Dotyczy to szczególnie czworonogów po przejściach albo takich, które nie były uczone prawidłowych zachowań w młodości. W takich sytuacjach warto poszukać wsparcia u profesjonalnych treserów zwierząt.
