Kliker dla psa - jak wykorzystać podczas treningów?

Zobacz też: Domowa tresura – o czym powinieneś pamiętać, szkoląc swojego pupila?

Czym jest kliker?

Kliker jest niewielkim pudełeczkiem, które jest wykorzystywane w tak zwanej klikerowej metodzie szkoleniowej psów. Może przyjmować różne kształty, na przykład kostek dla psów albo prostokątów, występuje również w wielu wariantach kolorystycznych.

Bez względu na wygląd urządzenia, jest ono przeznaczone do pracy z psem i szkolenie go metodą pozytywną. Niewygórowana cena tego urządzenia treningowego, w połączeniu z wysoką skutecznością jaką oferuje, sprawiają że klikera dla psów używa coraz więcej prywatnych właścicieli czworonogów, a także profesjonalnych szkoleniowców.

Jak działa kliker?

Kliker dla psa wydaje z siebie charakterystyczne kliknięcie po jego naciśnięciu przez opiekuna czworonoga. Zasada jego działania jest bardzo prosta i polega na modelowaniu lub wzmacnianiu pożądanych zachowań właśnie poprzez kliknięcie. Początkowo za dźwiękiem klikera podąża nagroda w postaci smakołyku lub, jeśli pies za nimi nie przepada (a wierzcie lub nie, nie każdy psiak rzuca się na ciasteczka!) - pochwała werbalna bądź chwila zabawy.

Wraz z upływem czasu pies zaczyna odczytywać dźwięk kliknięcia jako coś pozytywnego, swego rodzaju nagrodę. Po raz pierwszy efekt ten zaobserwował Iwan Pawłow, rosyjski naukowiec i laureat nagrody Nobla. W skrócie, zauważył on, że przy kontakcie z bodźcem kluczowym (nagrodą w postaci smakołyku) i bodźcem obojętnym (w naszym przypadku: odgłosem klikera) w zbliżonym czasie, w psie wyrabia się tzw. odruch warunkowy polegający na pozytywnej reakcji nie tylko na samo pożywienie, ale również na dźwięk klikera dla psa.

Chodzi zatem o to, by pies odbierał jako nagrodę nie tylko smakołyk (bowiem z tymi nie wolno przesadzać, między innymi ze względu na zdrowie oraz wagę psa - duża część czworonogów ma tendencje do nadmiernego przybierania na wadze), ale również kliknięcie.

Kliker - jak zacząć szkolenie tą metodą?

Wykorzystanie klikera w treningu psa wymaga spokoju i cierpliwości. Niektóre czworonogi zdecydowanie szybciej łączą dźwięk klikera z nagrodą i wytwarzany jest odruch warunkowy, jednak w przypadku niektórych osobników - proces ten może potrwać dość długo.

Początkowo, w szkoleniu psa wykorzystuje się zarówno smakołyki, jak i kliker dla psa. Jeśli zatem wiesz, że Twój czworonóg może mieć tendencję do tycia (np. z uwagi na jego obecną masę lub uwarunkowania genetyczne związane z przynależnością do określonej rasy) - postaraj się wybierać przysmaki niskokaloryczne, a także zapewnij psiakowi dodatkową porcję ruchu, która pozwoli mu spalić nadmiar kalorii.

Zatem początkowo, trenując z pupilem, zabieraj ze sobą zarówno smakołyk, jak i kliker. Po wykonaniu przez zwierzę komendy, kliknij by wydać przyrządem charakterystyczny dźwięk, a następnie nagródź zwierzaka smakołykiem. Ważnym jest, aby użyć klikera w odpowiednim momencie - zamiana kolejności (smakołyk-kliknięcie) lub zbyt długa przerwa pomiędzy jednym a drugim może sprawić, że pies nie powiąże ze sobą bodźca kluczowego i obojętnego. Po jakimś czasie zauważysz, że wystarcza samo kliknięcie. Trudno jest wskazać, po jakim czasie to nastąpi - niektórym psom wystarczy kilka czy kilkanaście treningów, u innych - uzyskanie odpowiedniego zachowania tą metodą trwa nieco dłużej.

Modelowanie odpowiedniego zachowania klikerem

Podczas treningu z klikerem można przyjąć jedną z dwóch metod: za pomocą urządzenia naprowadzać psiaka na odpowiednie zachowanie, nagradzając coraz bliższe celu efekty lub samodzielnie ustawiać psa w określonej pozycji, w tym momencie używając klikera. Każda z tych technik ma swoje wady i zalety, który omówimy poniżej. Warto jednak pamiętać, że obraną metodę należy stosować bez wprowadzania zmian.

Jeśli chodzi o technikę naprowadzającą na wybrane zachowanie, jest ona zdecydowanie trudniejsza, ale zgodnie z opiniami fachowców - na dłuższą metę, bardziej efektywna. Choć trudniej jest nauczyć psa wybranej komendy i może to zająć więcej czasu, zwierzak który doszedł do sposobu wykonania określonej komendy samodzielnie, jest bardziej skłonny do jej powtarzania w późniejszym czasie. W jaki sposób przeprowadza się taki trening z użyciem klikera? Wydając zwierzakowi komendę i nagradzając go kliknięciem za każdą próbę, która zbliża go do wykonania określonej komendy. Przykładowo, jeśli chcesz, by pies położył się, a on siada i niezdecydowania ugina przednie łapy - kliknij: w ten sposób psiak dowie się, że jego działania zmierzają w dobrym kierunku. Po uzyskaniu odpowiedniego efektu końcowego, nagródź zwierzaka jeszcze bardziej, oferując mu smakołyk lub odrobinę czułości.

Druga technika, naprowadzająca na dane zachowanie, to nic innego jak ustawienie zwierzaka przez człowieka w wybranej pozycji. Przykładowo, gdy uczycie się komendy siad - delikatnie popchnij tylne łapy zwierzaka w dół, tak by znalazł się w odpowiedniej pozycji, wypowiadając przy tym nazwę komendy (nie ma większego znaczenia, jakie słowo wybierzesz, jednak konieczna jest w tym zakresie konsekwencja) - i natychmiast go nagródź za pomocą kliknięcia. Z pewnością zajmie to kilka prób, jednak prędzej czy później zwierzak zrozumie, że kliker jest przez Ciebie używany w momencie, kiedy pozycja jego ciała jest odpowiednia.

Zalety klikerów

Kliker dla psa to urządzenie, które zdecydowanie ułatwia szkolenie i może stać się świetnym rozwiązaniem w wielu sytuacjach. Wśród zalet tego narzędzia można wskazać choćby jego skuteczność, jasny przekaz dla zwierzaka, a także brak przekazu emocjonalnego. Gdy udajesz się na trening z psiakiem, to jasne, że masz w sobie różne emocje niezwiązane ze zwierzęciem i bywa, że trudno się ich pozbyć. To dlatego Twój głos może być rozdrażniony po trudnym dniu w pracy, zmęczony po całonocnej imprezie lub zanadto entuzjastyczny po udanym dniu. Wszystko to sprawia, że zwierzak nie do końca rozumie przekaz i nie wie, co tym razem zrobił wyjątkowo dobrze lub nie najlepiej.

O czym należy pamiętać?

Warto pamiętać, że kliker dla psa, choć jest wysoce skutecznym narzędziem w pracy z psem, stosowany niewłaściwie - może przynieść efekt odwrotny od zamierzonego. Należy zatem przyjąć kilka zasad:

1. po przypadkowym kliknięciu - nagródź psa, by nie wywoływać u niego zbędnych wątpliwości i nie niszczyć wypracowanego wzorca zachowania;

2. zawsze klikaj w odpowiednim momencie - wyczucie chwili jest szczególnie istotne dla skuteczności treningu;

3. nie wykorzystuj klikera do upominania psa - to narzędzie, które jest przeznaczone do pozytywnego treningu. Napomnienie może nastąpić za pomocą komendy słownej "nie", "fuj", "zostaw" itp. - kliker dla psa ma za zadanie wzmacniać zachowania, a nie oduczać.

Jak widzisz, trening z użyciem klikera dla psa nie jest szczególnie trudny, jeśli pamiętasz o tych trzech, podstawowych zasadach.

Jak wybrać najlepszy kliker?

Urządzenia tego typu nie różnią się między sobą sposobem działania, zatem wybierając kliker dla psa skup się przede wszystkim na swoich preferencjach co do jego wyglądu, ale również sposobu mocowania czy rozmiaru.

Jeśli z reguły na spacery łączące się z treningami zabierasz na przykład woreczki na psie odchody w specjalnym pudełku, możesz wybrać model klikera dopasowany kolorystycznie do tegoż. Jeżeli jednak nie zabierasz nic takiego ze sobą - poszukaj modelu, który możesz przyczepić do kluczy, smartfona lub... własnej ręki.

Możesz także kierować się ceną, choć klikery dla psów nie należą do szczególnie kosztownych urządzeń. Z reguły za produkt wykonany z wysokiej jakości, odpornych na naciskanie materiałów, nie zapłacisz więcej niż kilka-kilkanaście złotych.

Jak widać, kliker dla psa to doskonałe narzędzie treningowe, które sprawdzi się zarówno podczas ćwiczenia z psem komend, jak również modelowania prawidłowych wzorców zachowań. Z uwagi na pozytywny wpływ na psychikę psa, a także niski koszt - klikery cieszą się ogromną popularnością, co nie dziwi, biorąc pod uwagę także ich skuteczność.